Crkva Svetog Nikole – Simbol pravoslavlja u srcu Kotora
U srcu kotorskog Starog grada, okružena uskim kamenim ulicama i istorijskim znamenitostima, uzdiže se Crkva Svetog Nikole, jedan od najprepoznatljivijih pravoslavnih hramova u Boki Kotorskoj. Ova impozantna građevina, smještena u sjevernom dijelu starog jezgra, pripada Mitropoliji crnogorsko-primorskoj Srpske pravoslavne crkve i predstavlja ne samo bogoslužbeni prostor, već i čuvara bogate istorije pravoslavnih vjernika u ovom regionu.
Prije nego što je današnja crkva Svetog Nikole podignuta, pravoslavni vjernici u Kotoru imali su na raspolaganju tek mali hram Svetog Luke. Međutim, dolazak Napoleona 1808. godine donio je značajne promjene. Tadašnji dominikanski samostan Svetog Nikole, izgrađen 1545. godine, već je bio napušten krajem 18. vijeka. Napoleonovom odlukom, dio prostora ovog samostana poklonjen je pravoslavnoj zajednici. Samostan je ubrzo adaptiran za pravoslavno bogosluženje, a crkva je osvećena na Nikoljdan 1810. godine od strane arhimandrita Gerasima Zelića.
Nažalost, ova crkva, zajedno sa francuskom kasarnom koja je tada bila u njenoj blizini, stradala je u velikom požaru na Badnje veče 1896. godine. Uzrok požara nikada nije utvrđen, ali je ovo tragični događaj označio kraj prve pravoslavne crkve na ovom mjestu.
Početkom 20. vijeka, pravoslavni vjernici Kotora odlučuju da na temeljima stare crkve izgrade novu, velebnu crkvu posvećenu Svetom Nikoli. Izgradnja je započela 1902. godine, a završena 1909. godine, pod rukovodstvom poznatog hrvatskog arhitekte Kirila Ivekovića. Crkva je projektovana u vizantijsko-raškom stilu, koji naglašava njen duhovni i istorijski značaj.
Položaj crkve, uslovljen urbanističkim rasporedom Starog grada, jedinstven je po tome što nije orijentisan prema istoku, kako nalaže tradicija, već prati linije prostora na kojem se nalazi.
Temelji nove crkve osvećeni su 18. avgusta 1902. godine od strane episkopa bokokotorsko-dubrovačkog Gerasima Petranovića, dok je osvećenje završenog hrama izvršio episkop Dositej Jović 17. maja 1909. godine.
Crkvu Svetog Nikole krasi raskošan ikonostas, djelo Franja Ciglera, profesora slikarstva u kotorskoj gimnaziji. Cigler, po porijeklu Čeh, slikao je ikonostas inspirisan ruskim ikonopisom tog vremena, a prestone ikone prekrivene su srebrnim okovom – rad lokalnih kotorskih majstora.
Osim ikonostasa, crkva posjeduje i mnoštvo dragocjenosti, od kojih su mnoge darovi imućnih kotorskih porodica. Pored crkve nalazi se i Riznica Srpske pravoslavne crkve, koja čuva bogatu zbirku ikona, crkvenih odora, predmeta umjetničkih zanata i dokumenata – istinsko blago kulturnog nasljeđa Boke Kotorske.
Crkva Svetog Nikole nije samo vjerski objekat – ona je simbol istrajnosti pravoslavlja u regionu koji vijekovima odiše duhovnom raznolikošću. Ova svetinja, sa svojom bogatom istorijom i značajem, svjedoči o trudu i vjeri pravoslavnih Bokelja, koji su kroz stoljeća pronalazili načine da očuvaju svoj identitet i kulturu.
Prilikom posjete Kotoru, prošetajte do ovog veličanstvenog hrama i osjetite duh prošlih vremena. Crkva Svetog Nikole priča priču o zajedništvu, vjeri i nepokolebljivoj povezanosti čovjeka sa njegovim nasljeđem.